Mazda3 prethodne generacije, s atmosferskim benzinskim motorom 1.6 ima hidrauličke podizače ventila (skraćeno hidropodizače), sklopove između kontaktnog profila bregastog vratila, odnosno poluklackalice i stabla ventila…
PITANJE ČITATELJA
Možete li mi u par riječi opisati što su hidropodizači ventila i koja je njihova funkcija te ima li Mazda 3 1.6 benzinac iz 20010. hidropodizače?
ODGOVOR DOKTORA
Hidraulički podizač ventila (skraćeno hidropodizač) je sklop između kontaktnog profila bregastog vratila, odnosno poluklackalice (kod razvodnog mehanizma takve izvedbe), i stabla ventila.
Naime, kod čistog mehaničkog sustava mora se ostaviti zazor (oko 0,20 mm), kako bi se kompenziralo toplinsko izduženje ventila, koji se više zagrijava (pogotovo ispušni) od ostatka glave motora, jer mu je glava izravno u komori za izgaranje.
Kad ne bi bilo zazora, u ekstremnim bi slučajevima došlo do pojačanog trošenja, odnosno krivljenja stabla ventila i bregastog vratila, jer bi brijeg bregastog vratila želio gurnuti ventil, a on ne bi mogao ići dalje od graničnog položaja. Zbog trošenja bregastog vratila i čašice zazor se s vremenom povećava te ga treba podešavati nakon 20.000 ili 30.000 km (na hladno).
Postoje i koncepcije s hidropodizačem, kod kojih je između kontaktnog profila bregastog vratila i stabla ventila ugrađen hidraulički mehanizam, s dvije komore razdvojene kuglastim ventilom s oprugom. Gornja je komora pod tlakom ulja iz motora te se time osigurava stalni kontakt čašice ventila i profila. Dakle, motor radi stalno bez zazora.
Kad naiđe brijeg (okretanjem bregastog vratila), on pritisne čašicu, koja tlakom ulja gurne unutarnji dio podizača, spojenog sa stablom ventila i time gurne ventil. Ako sila naglo poraste, proporcionalno se poveća tlak ulja u podizaču te on djelujući na kuglicu svlada oprugu koja drži kuglicu.
Tada ona otvori ventil između gornje i donje komore te se približe gornji i donji dijelovi podizača, odnosno smanji se njegova visina. Time se sprječava prepoterećenje, odnosno oštećenje razvodnog mehanizma.
Prednost hidroporizača je što motor stalno radi bez zazora te se smanjuje dinamičko opterećenje razvodnog mehanizma (koje ipak nije veliko) te nije potrebno podešavati zazor ventila. Mana je što razvodni mehanizam time postaje kompliciraniji i osjetljiviji te pada njegova pouzdanost, pogotovo ako se redovito ne mijenja ulje, odnosno ako se vozi s manjkom ulja.
Kad hidropodizač otkaže, motor počne klopotati, a oštećenje hidropodizača može oštetiti bregasto vratilo i ventile. Upravo zbog povećanja pouzdanosti, što je kod japanskih konstruktora apsolutni prioritet (bez obzira na gore navedene mane), japanski motori u pravilu imaju mehaničke podizače ventila. To se odnosi i na Mazdin benzinac 1.6.
